ÖMÜR AKKOR – Türkiye’de halen yapılan veya zaman içinde unutulmuş olan ve içeriğinde beyaz şeker, fruktoz vb. rafineri hiçbir ürünün bulunmadığı, doğal kaynaklardan elde edilen tatlarla yapılan tatlılara “şekersiz tatlılar” adını verdim.

Bu tatlılar, bal, pekmez, kuru meyveler, meyve suları, gül suyu gibi tatlarla yapılan tatlılardan oluşuyor.

Kilo almamızı sağlayan en önemli etkenlerden biri şeker tüketimi. Şeker kilo almamızın yanı sıra vücudumuzda hastalık üretilmesine ve kanserleşmeye kadar gidecek sağlık bozukluklarına yol açan bir madde. Üstelik beyaz şekerin sağlığa zararları ve kilo yapma özelliği bilimsel olarak kanıtlanmış durumda. İsteyen okuyucularım bu konuyla ilgili detaylı bilgilere tıp kitaplarından veya internet kaynaklarından kolaylıkla ulaşabilirler.

Şekerin bu kötü özelliklerinin yanı sıra daha da tehlikeli olan özelliği kişide bağımlılık yaratması. Aynen sigara, alkol veya uyuşturucu madde bağımlılığı gibi insan şekere de bağımlı olmakta ve onun esiri olarak sağlığını tehlikeye atmakta.

Şeker bağımlılığından kurtulmanın tek yolu şeker tüketimini bırakmak. Ancak şeker bağımlılığı diğer bağımlılıklarda olduğu gibi kişinin salt iradesi ile sonlandırılabileceği bir durum değil. Kişinin bilinci ve iradesiyle bu bağımlılıktan kurtulması zorlu bir süreç.

Bu yazımın amacı şekerin sağlık ve kilo açısından zararlarını bilen ve bu kötü alışkanlıktan, bir anlamda madde bağımlılığından kurtulmak isteyen kişilere, bu bağımlılığı yenme yolunda giriştikleri zorlu mücadelede, kendilerine beyaz şeker içermeyen alternatif tatlı tarifleri sunmak. Kişiler beyaz şeker içeren tatlılar yemek yerine Türkiye mutfağında yer alan tariflerle yapacakları tatlıları yiyerek, şekere olan bağımlılıklarının azaltabilir.

‘HER TATLI ŞEKER DEĞİLDİR’

Beyaz şeker içermeden tatlı yapılması ve yenilmesi de pek ala mümkün… Şeker için yaptığım açıklamalar, beyaz şeker dediğimiz, rafine edilmiş basit şeker için geçerli. Meyvelerdeki şekerler de kalori içermekte, ancak şekerin, yani bildiğiniz beyaz şekerin insan vücudunda yarattığı zararlı etkileri oluşturmamakta ve kişiyi bağımlılığa sürüklememekte. Ancak hemen belirtmek gerekir ki bu yazımda yer alan tatlı tarifleri her ne kadar basit şeker içermeyen tarifler olsa da şeker hastalarına bu tatlıları yememelerini ve şeker düzeylerini yükseltmemelerini öneriyorum. Yine aynı şekilde kişilerin öncelikle kilo problemlerinin düzeltilmesi amacıyla mutlaka bir doktora görünmesini ve diyetisyen eşliğinde tedavi olmasını öneriyorum. Lütfen bu yazıyı, bir sağlık yazısı olarak değil, tatlı tarifleri içeren bir yazı olduğu bilinciyle okuyun!

Bu tariflerden yapacağınız tatlıları normalde yediğiniz tatlıların yerine kullanmanızı veya şeker atakları dediğimiz krizlere girdiğinizde bu atakları bastırmak için az miktarda yiyerek vücudunuzu sakinleştirmeniz için yemenizi tavsiye ediyorum.

İnsanoğlu tatlı kavramına hayatında olmazsa olmaz bir yer olarak yaklaşmakta, sosyal her türlü mutlu anını tatlı ile taçlandırmakta. Yaş günleri, evlilik yıldönümleri, şeker bayramları bunlara en güzel örnekler. Demek ki tatlıyı hayatımızdan bir anda çıkarmak öyle söylendiği kolay bir olay değil. Bu nedenle yazımda size beyaz şeker yerine alternatifler sunarak, hayatınızda tatlıya daha az zararlı bir yer ayırmanızı sağlamaya çalışacağım.

Nasıl ki beyaz un yerine tam buğday unu, çavdar, yulaf vb. unlarla yapılmış ekmekler daha sağlıklı olup zayıflamanızı sağlamaya yardımcı olmakta ise verdiğim bu tarifler de aynen beyaz şeker karşısında bu işlevi yerine getirmeye çalışacaktır.

Türkiye’nin çeşitli yörelerinde rastladığım tariflerden bir kaçını paylaşmadan önce Küçükmahsere Köyü‘nde tariflerini aldığım pekmezli tatlılardan bahsetmek istiyorum. Bu köyde pekmezden yapılan onlarca tatlıdan bir kaçı:

NİŞE HELVASI

Pekmez tencerede kaynatılır. Bir başka kapta bir miktar soğuk pekmez ve nişe (nişasta) karıştırılır ve kaynayan pekmeze ilave edilir. Bir tavada iyice yakılan zeytinyağı (yakılmasının nedeni acısının çıkmasıdır) helvaya yedirilir. İrmik helvası kıvamı ve pütürlüğü olana kadar karıştırılarak kaynatılır. Bana tarifi veren Teslime Teyze’nin tabiri ile “Muhtar ve Mahamed’in elini tut, beni de üstüne at” şeklinde afiyetle yenir.

NEVSE ÇORBASI

Bu çorba erkek doğuran lohusa kadınlar için hazırlanır.

Yeterli miktarda pirinç, bol su ile haşlanır. Pirinç lapa haline geldiğinde gerektiği kadar pekmez ilave edilerek bir taşım daha kaynatılır. Çorba gibi servis yapılır.

HAKIK

Yeterli miktar pekmez tencereye konur. Tenceredeki pekmezin içine bolca küncü (kavrulmuş susam) konularak, koyulaşıncaya kadar kaynatılır. Küçük parçalara ayrılıp soğutulup donması sağlanır. Şeker gibi sunulur.

ŞİRİN TARHANA

Dilme haline ya da bastık haline getirilen sıcak pekmeze bakır kazandan çıkarılmadan evvel simit (ince bulgur ) veya kırık darı (kırık mısır) ilave edilip yaklaşık 30 dakika karıştırılarak pişirilir. Sıcak olarak tepsilere alınır. Sıcak servis edildiği gibi soğutulup şam tatlısı şeklinde kesilerek de sunulur. Ceviz içi konularak yapılan tarifi de vardır.

DAMIZLIKLI PEKMEZ

Hazırlanmış olan pekmez bir hafta dinlendirilir. Mahsereye (pekmez yapılan yer) tekrar gidilerek hazırlamış olduğumuz (ben tarifi 100 kilo hazır pekmeze göre vereceğim) 100 kilo pekmez bakır kazanda tekrar kaynatılır. İçine 1 kilo bal ve önceki seneden hazırladığımız 10 kilo damızlıklı pekmez ilave edilip matkapla karıştırılır. Mahsereciler matkaba karıştırma işlevi için özel bir uç takarak onu bir nevi mikser haline getirmişler. Ne kadar karıştırılırsa pekmezin rengi o kadar sararıp güzelleşiyor. Karışma işleminden sonra tahta kaplara alınarak saklanıyor.

PEKMEZLİ YUFKA TATLISI

8 adet yufka ekmek

250 gr. ceviz içi

1 kase lor peyniri

1 bardak süt

100 gr. tereyağ

1 bardak pekmez

Yufka ekmeklerin ortasına kıyılmış ceviz içi koyun ve zarf gibi kapatıp tereyağında kızartın. Tatlımız kızarırken lor peynirini süt ile çırparak inceltin. Kızaran yufkaların altını kapatıp pekmezi tavaya ilave edin ve 5 dakika dinlendirip inceltilmiş lor ile servis yapın.

YUFKA EKMEKLİ BAKLAVA

12 adet hazır kuru yufka

2 bardak cebiz içi

2 litre süt

1 kilo bal

1 yemek kaşığı tereyağ

Kuru yufkaların altı tanesi ıslatılıp altı yağlanmış yuvarlak tepsiye yerleştirilir. Araya kıyılmış ceviz konur, üzerine tekrar 6 adet ıslatılmış yufka konulur ve tepsi ocağa oturtulur. Odun ateşinde veya soba üzerinde de pişirilebilir. Altı kızarana kadar ağır ağır pişirilir. Altı yeterince kızardığında ters yüz edilir ve diğer tarafı da kızartılır. Üzerine ballı ılık şerbet verilip şerbeti çektiğinde servis yapılır.

PEKMEZLİ REÇELLER

2 bardak kuru meyve (kayısı, ayva, incir, elma…)

1 bardak pekmez

2 bardak su

2 adet karanfil

Kuru meyvenizi ince ince kıyın. Su ve karanfille beraber 15 dakika kısık ateşte haşlayın. Üzerine pekmezi döküp kısık ateşte pişirmeye devam edin. Kıvamını kontrol edin ve baklava şerbeti kıvamına gelince altını kapatıp soğutup servis edin. Pekmez piştikten sonra soğurken sertleşir bu yüzden kıvamın biraz sulu olması gereklidir. Dilerseniz bu reçeli de ilk tarifte verdiğim inceltilmiş lor peyniri ile servis edebilirsiniz, nefis bir tatlı olacaktır.

AYVA BASTI

500 gr. ayva

İki yemek kaşığı tereyağı

1 kahve fincanı kırık pirinç

1 su bardağı pekmez

2 su bardağı su

1 dilim limon

Ayvaların kabuklarını soyulup çekirdekleri çıkarılır. Dilimlenip kararmaması için limonlu suda bekletilir. Limonlu suda bekletilen ayvalar, geniş bir tencereye dizilir, üzerine su ilave edilir. Yumuşayınca pirinci eklenir. 15 dakika pişirilip pekmezi ve tereyağı eklenir. Suyunu çekinceye kadar pişirmeye devam edilir. Pişince tabağa alınıp, pekmezle birlikte servis yapılır. Ayni tarifi armut y ada elma ile de yapabilirsiniz